Kan de overheid haar bevelen afdwingen middels een rechterlijk bevel op straf van dwangsom?
Een waterwegbeheerder geeft bevel aan de eigenaar van een schip om dit schip te verwijderen uit een dok waar het schip onregelmatig is aangemeerd. De scheepseigenaar voert dit bevel niet uit.
De waterwegbeheerder stapt naar de burgerlijke rechter en vraagt de rechtbank om de verwijdering te bevelen op straf van dwangsom. Kan dit?
Het Antwerpse Hof van beroep heeft deze vraag van waterwegbeheerder – hierin bijgestaan door elegis - bevestigend beantwoord.
Bij niet-naleving van een overheidsbevel kan de gedwongen uitvoering van de administratieve handeling voor de burgerlijke rechter worden afgedwongen. Om dergelijke vordering te kunnen uitoefenen moet de overheid zich wel op een subjectief recht kunnen beroepen. Het bestaan van dergelijk recht veronderstelt dat de overheid zich op een welbepaalde juridische verplichting beroept die een rechtsregel van objectief recht rechtstreeks aan een derde oplegt en waarbij de overheid belang heeft bij de nakoming ervan. Meer bepaald kan de overheid zich beroepen op een subjectief recht wanneer de toepasselijke rechtsregel (het objectieve recht) de burger geen keuze laat en hem tot een bepaald gedrag of onthouding dwingt.
Wouter Den Haerynck & Tom Van Achter